Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu (WOCK)

Obejmuje ponad 80% powierzchni gminy. W jego granicach znajdują się zarówno rozległe, zwarte kompleksy leśne i łąkowe, jak i niewielkie, silnie rozdrobnione lasy i łąki o znacznej różnorodności biologicznej. Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje również tereny rolnicze z luźną zabudową zagrodową oraz tereny zurbanizowane ze zwartą zabudową mieszkaniową. W jego granicach wyodrębniono dodatkowo: strefę szczególnej ochrony ekologicznej oraz strefę zurbanizowaną.

Rezerwaty

Drugą grupę przyrodniczych obszarów chronionych stanowią trzy rezerwaty: Puszcza Słupecka, Łęgi Czarnej Strugi, Wieliszewskie Łęgi.

Puszcza Słupecka położona w południowo – wschodniej części Nieporętu, obejmuje swym zasięgiem część lasu państwowego o powierzchni 160,6 ha rozciągającego się po obu stronach rzeki Czarnej. Celem ochrony jest tu zachowanie zróżnicowanych zbiorowisk leśnych: łęgowych, grądowych i bukowych z bogatymi stanowiskami rzadko występujących roślin.

Na południe od Puszczy Słupeckiej, na powierzchni 39,5 ha rozciąga się rezerwat „Łęgi Czarnej Strugi”, w którym największą wartość przyrodniczą ma jego środkowa część rezerwatu. Odnaleźć tam można olszę czarną, wiąz szypułkowy, i jesion. Wyrosły drzewostan liczy 80 lat. W bujnym runie występują zioła niezwykle rzadko spotykane w rejonie warszawskim: wawrzynek wilcze łyko i jaskier kosmaty. Rezerwat stał się ostoją dla rzeszy ptaków, w tym także drapieżnych, i miejscem żeru dzików, saren oraz łosi.

Puszcza Słupecka

Najmniejszy z rezerwatów „Wieliszewskie Łęgi” obejmujący obszar 18,6 ha, charakteryzuje się dużą zmiennością warunków siedliskowych. Jest jednym z najbogatszych stanowisk storczyków w województwie warszawskim. Spośród roślin z gatunku narcyzowatych można zobaczyć kruszczyki i listera. Rezerwat ten to także dom i miejsce żeru wielu gatunków ptaków, np. remizów.

Obiekty i pomnik przyrody

Sosna pospolita

Trzecią grupę stanowią obiekty i pomniki przyrody ożywianej. Wśród zarejestrowanych dwudziestu jeden pomników dominują lipy drobnolistne i sosny zwyczajne. Na terenie Gminy Nieporęt zinwentaryzowano szesnaście gniazd bocianich, które może w niedługim czasie zostaną objęte ochroną.

Strefy ochronne

Do innych kategorii obszarów prawnie chronionych należą strefy ochrony ujęć wód powierzchniowych i podziemnych, a także lasy ochronne. Objęte są one opieką przede wszystkim z powodu położenia w odległości 10 km od granic administracyjnych Warszawy. Ponadto lasy pełnią funkcję glebochronne (ochrona zwydmionych obszarów piaszczystych przed erozją) i wodochronne (ochrona wilgotnych siedlisk przed wysychaniem i zanieczyszczeniami). Rozległe treny leśne i łąkowe są podstawowym, zewnętrznym obszarem regeneracji powietrza aglomeracji warszawskiej. Stanowią część osłony ekologicznej Warszawy biegnącej od rozległych kompleksów leśno – łąkowych Kampinoskiego Parku Narodowego, przez lasy i łąki Gminy Nieporęt, położone na wschód i południe od Warszawy, ku lasom Mazowieckiego i Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Środkowa część Gminy rozciągająca się w kierunku Warszawy, od Zalewu Zegrzyńskiego wzdłuż Kanału Żerańskiego, jest fragmentem ważnego klina nawietrzniającego, doprowadzającego czyste i wilgotne powietrze do wnętrza miasta przy północnych wiatrach.