Pamięci załogi bombowca „Łoś”
Działania, których zwieńczeniem była sobotnia uroczystość, zainicjowane zostały przed paru laty. Historią zestrzelonego samolotu zainteresowało się Nieporęckie Stowarzyszenie Historyczne, pomoc okazali mieszkańcy Wólki Radzymińskiej, wśród których żywa jest pamięć o polskim bombowcu i którzy pamiętali miejsce jego upadku. W odnalezienie wraku włączył się redaktor TVP Adam Sikorski z programem „Było… nie minęło”, cyklem śledzącym wątki polskiej historii. Prace wykopaliskowe poprzedziło badanie radzymińskich łąk georadarem i w oparciu o jego wyniki we wrześniu i listopadzie 2011 roku przeprowadzone zostały prace wykopaliskowe. Odnaleziono wówczas wiele fragmentów samolotu (niektóre pokryte dobrze zachowaną farbą) m.in. goleń podwozia samolotu, cylindry silnika, magazynki, wyposażenie kabiny dowódcy załogi i inne szczątki, które przekazano Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Zawiązał się społeczny komitet budowy pomnika, aby zachować pamięć o poległych lotnikach.
Na wniosek Wójta Gminy, Rada Gminy Nieporęt podjęła w sierpniu 2013 roku stanowisko w sprawie uczczenia pamiątkowym pomnikiem czterech polskich lotników z samolotu PZL.37 Łoś. Byli to: ppor. Władysław Kołdej, dowódca załogi, kpr. Konrad Pysiewicz, ppor. Wacław Cierpiłowski, kpr. Kazimierz Wielgoszewski. Ich samolot, razem z dwoma innymi bombowcami z 16 eskadry, 7 września 1939 roku otrzymał zadanie wykrycia i zniszczenia dużych niemieckich formacji pancerno-motorowych w rejonie Piotrkowa i Łodzi. Na wysokości Radzymina „Łosie” zaatakowane zostały przez niemieckie Messerschmitty. Samolot dowodzony przez podporucznika Władysława Kołdeja runął na ziemię. Lotnicy zginęli w palącym się wraku.
Pomnik stanął w Wólce Radzymińskiej, w bezpośrednim sąsiedztwie OSP. W uroczystości jego odsłonięcia udział wzięła Kompania Reprezentacyjna Sił Powietrznych wraz z pocztem sztandarowym, orkiestra Sił Powietrznych z Dęblina, poczty sztandarowe: Ochotniczej Straży Pożarnej z Wólki Radzymińskiej, Nieporętu i Kątów Węgierskich, SP nr 1 im ppłk. pilota Mariana Pisarka w Radzyminie, SP im. 28 Pułku Strzelców Kaniowskich w Wólce Radzymińskiej, Gimnazjum im. Bohaterów Bitwy Warszawskiej 1920 roku w Stanisławowie Pierwszym, SP im. Wojska Polskiego w Białobrzegach, SP im. Bronisława Tokaja w Nieporęcie, SP im. Wandy Chotomskiej w Józefowie. Hołd poległym pilotom oddali przedstawiciele władz gminnych i powiatowych, zaproszeni goście, mieszkańcy, harcerze i zuchy ze Szczepu 14. Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych Nieporęt. Wójt Gminy Maciej Mazur przypominając tragiczne wydarzenia z 7 września 1939 roku podkreślił, że w Gminie Nieporęt zachowało się wiele śladów i obiektów materialnych, upamiętniających wielkie wydarzenia historyczne. Obok już nam znanych, pozostaje wiele jeszcze nieodkrytych, skrywających tajemnice, które warte są poznania i zachowania w pamięci, szczególnie młodego pokolenia. Głos zabrali także panowie Marek Rogusz z Nieporęckiego Stowarzyszenia Historycznego, który przybliżył zebranym sylwetki poległych pilotów oraz pułkownik Robert Bajurski, który odczytał list dowódcy Sił Powietrznych generała broni pilota Lecha Majewskiego. W odsłonięciu pomnika razem z delegacją, wziął udział również najmłodszy uczestnik uroczystości. Symbolicznie przekazano pamięć o młodych bohaterach następnemu pokoleniu, aby żyła w świadomości społeczeństwa naszej gminy. Pomnik poświęcił ksiądz proboszcz Jerzy Sieńkowski. Apel Pamięci odczytał porucznik Marcin Sztobryn, a następnie delegacje złożyły kwiaty przy pomniku. W imieniu mieszkańców gminy wieniec złożyli: Wójt Gminy Maciej Mazur, Przewodniczący Rady Gminy Eugeniusz Woźniakowski, Zastępca Wójta Alicja Sokołowska. Oficjalną część uroczystości zakończył występ orkiestry Sił Powietrznych z Dęblina.
Program artystyczny w wykonaniu uczniów ze szkoły w Wólce Radzymińskiej i z ośrodka kultury był wprowadzeniem do pikniku historycznego, który towarzyszył uroczystości.
W namiotach Muzeum Wojska Polskiego i Nieporęckiego Stowarzyszenia Historycznego wyeksponowane były szczątki bombowca wykopane na radzymińskich łąkach, obejrzeć można było również film z akcji wykopaliskowej. Koło Gospodyń Wiejskich przygotowało poczęstunek, organizatorzy zadbali również o grochówkę i potrawy z grilla.
Zapraszamy do galerii foto.